Het patiëntenportaal – De patiënt als partner

Het Versnellingsprogramma Informatie-uitwisseling Patiënt & Professional (VIPP) zorgt ervoor dat ziekenhuizen in hoog tempo hun patiënten online toegang verlenen tot hun eigen medische gegevens. Met deze toegang kunnen patiënten steeds meer als partner fungeren van zorgverleners omdat zij een actievere rol krijgen door onder andere thuismonitoring, het bijhouden van dagboeken, E-consults, afspraken inplannen en lotgenotencontact.

In theorie een duidelijk verhaal, maar in praktijk blijken er toch meer haken en ogen te zitten aan het openstellen van de digitale deuren van het ziekenhuis. De techniek buiten beschouwing gelaten, ook de functionele kant van de invoering van het patiëntportaal brengt vraagstukken met zich mee. Als PinkRoccade zien wij een aantal vraagstukken die momenteel in ziekenhuizen actueel zijn. Hieronder lichten wij er een drietal toe.

Hoe geven we patiënten de mogelijkheid tot het indienen van een E-consult?

Via een E-consult kunnen reeds bestaande patiënten via het internet, bijvoorbeeld per e-mail, met de behandelend medisch specialist communiceren. Huisartsen maken hier al langere tijd gebruik van en ziekenhuizen bieden ook steeds vaker deze optie. Een patiënt hoeft voor bepaalde vragen de telefoon niet meer op te pakken maar stuurt rechtstreeks een E-consult, wat leidt tot minder drukte bij de poli-assistenten doordat de telefoon minder rinkelt. Functioneel gezien leidt dit tot meer vraagstukken. Komen de E-consults eerst binnen bij de poli-assistent of gaan ze rechtstreeks naar de medisch specialist? Geven we patiënten de mogelijkheid foto’s mee te sturen? Wat voor reactietermijn mag de patiënt verwachten voor een ingediend E-consult? Hier moet van tevoren goed over nagedacht worden en ziekenhuisbreed uitgedragen worden. Wanneer iedere polikliniek met andere “regels” het zorgportaal betreedt, wordt het voor de patiënt alleen maar minder overzichtelijk en duidelijk. Nog een voordeel, vanaf 1 januari 2018 worden E-consults gezien als verrichting en kunnen deze ook als zodanig gedeclareerd worden. Specialisten worden dan op dezelfde manier vergoed voor een E-consult als voor een face-to-face polibezoek.

Hoe geven we patiënten de mogelijkheid tot het inplannen van afspraken via het portaal?

Het volgende vraagstuk waar over nagedacht moet worden is of en hoe de patiënt de mogelijkheid krijgt tot het inplannen van afspraken via het portaal. Patiënten die hun eigen afspraken inplannen; voor menig poli-assistente zal het als muziek in de oren klinken. Maar net als met E-consults is het belangrijk hier vooraf goed over na te denken en als ziekenhuis hier een bepaalde visie in te hebben. Gaan we afspraken klaarzetten voor patiënten zodat ze alleen nog een datum hoeven te selecteren via het portaal? Of geven we ze de mogelijkheid om via een vragentrechter tot een gewenste afspraak te komen? Beide opties vergen een goede voorbereiding en duidelijke afstemming binnen het ziekenhuis.

Gaan we patiënten direct toegang geven tot al hun uitslagen of hanteren we een vertragingstermijn?

Het laatste vraagstuk gaat over het inzien van uitslagen voor de patiënt. Zien patiënten direct een uitslag wanneer deze beschikbaar is of werken we met een vertragingstermijn van bijvoorbeeld zeven dagen zoals wettelijk bepaald? Wanneer uitslagen direct zichtbaar zijn bestaat de kans dat de patiënt nog niet op de hoogte is gebracht door de zorgverlener, wat tot moeilijke situaties kan leiden. Ook hierin is het belangrijk één positie in te nemen als ziekenhuis en vooraf stil te staan bij de consequenties van iedere optie.

Kortom, een patiëntenportaal is niet 1-2-3 ingericht. Cruciaal is het uitdenken en de besluitvorming rondom inrichtingskeuzes. Echter, naast de uitdagingen die de portalen voor ziekenhuizen vormen, bieden ze ook veel voordelen. Door de actievere rol van de patiënt kan de zorg beter worden afgestemd op diens behoeften en wensen. Hiernaast wordt het financieel gezien steeds interessanter voor ziekenhuizen om portalen en andere eHealth toepassingen te implementeren door subsidies van de overheid. Al met al dus een kansrijke ontwikkeling om te blijven monitoren.

Voor meer informatie over VIPP en deze vraagstukken kunt u contact opnemen met Mick of Kwadwo. Consultants bij PinkRoccade Ziekenhuizen en tevens auteurs van dit artikel:

Mick van Grinsven
+31 6 4339 2656

Kwadwo Buabeng
+31 6 4339 2669